top of page

Petroglify
z Toro Muerto

W trakcie prac prospekcyjnych prowadzonych w Toro Muerto od 2015 r. udaÅ‚o siÄ™ zadokumentować blisko 2600 bloków skalnych pokrytych petroglifami. SÄ… wÅ›ród nich zarówno niewiekie skaÅ‚y z jednym motywem, ale również wielkie, wielotonowe gÅ‚azy pokryte licznymi przedstawieniami zdobiÄ…cymi wszystkie dostÄ™pne powierzchnie.

 
Występowanie skał z petroglifami na całym obszarze potężnego kompleksu nie jest jednolite. Teren objęty ochroną Ministerstwa Kultury Peru zajmuje prawie 50 km2, jednak najważniejsze sektory stanowiska znajdują się w jego centralnej części o powierzchni około 10 km2.
 

Poszukiwanie informacji bibliograficznych dotyczÄ…cych wczeÅ›niejszych projektów prowadzonych w Toro Muerto doprowadziÅ‚o nas do kilku interesujÄ…cych odkryć w kolekcjach muzealnych. Najciekawsze wiążą siÄ™ z badaniami Francuskiej Misji Archeologicznej Henry'ego Reichlena z 1965 r.

WÅ›ród artefaktów zebranych na powierzchni stanowiska przez zespóÅ‚ Reichlena znajdowaÅ‚o siÄ™ kilkadziesiÄ…t narzÄ™dzi kamiennych, z których przynajmniej niektóre sÅ‚użyÅ‚y prawdopodobnie do wykonywania petroglifów. Część zebranych zabytków oraz negatywy zdjęć z Toro Muerto znajdujÄ… siÄ™ obecnie w kolekcji Musée du quai Branly w Paryżu oraz w Museo Nacional de Arqueología, Antropología e Historia del Perú w Limie.

Petroglify z Toro Muerto byÅ‚y wykonywane przy użyciu różnych technik, wÅ›ród których najpopularniejszÄ… byÅ‚a technika kucia. SÄ…dzÄ…c po precyzji wykonania niektórych figur, można zakÅ‚adać, że ich twórcy posÅ‚ugiwali siÄ™ przeważnie dwoma narzÄ™dziami (jak w technice dÅ‚uta i mÅ‚otka).
 
W niektórych przypadkach powierzchnia skaÅ‚y byÅ‚a po wykonaniu  petroglifu prawdopodobnie wygÅ‚adzana przy użyciu twardego kamienia, piasku i wody.

Mniejsze przedstawienia i detale mogły zostać wyryte ostrym narzędziem.

musee_quai_branly_j_chirac_rvb_edited.jp

 

Ikonografia

​

Analiza petroglifów z Toro Muerto pozwoliÅ‚a nam ustalić listÄ™ i czÄ™stotliwość wystÄ™powania najbardziej popularnych motywów obecnych na tym stanowisku. Zdecydowana wiÄ™kszość skaÅ‚ zostaÅ‚a pokryta motywami geometrycznymi i zoomorficznymi. Wyobrażenia antropomorficzne sÄ… nieco rzadsze, ale również wystÄ™pujÄ… na obszarze caÅ‚ego kompleksu.

 

WÅ›ród motywów geometrycznych najpopularniejsze sÄ… przedstawienia pionowych linii różnej szerokoÅ›ci, zygzaków, okrÄ™gów, okrÄ™gów z promieniami, meandrów, krzyży i prostokÄ…tów. Zaobserwować też można wystÄ™powanie motywów unikalnych, charakterystycznych wyłącznie dla tego stanowiska.

 

Z motywów zoomorficznych najczÄ™stsze sÄ… przedstawienia andyjskich wielbłądowatych (lama i gwanako) oraz różnych gatunków ptaków. Nieco mniej liczne sÄ… wyobrażenia kotowatych, psowatych (lisów) i węży, zaÅ› najrzadsze: pajÄ…ków, pÅ‚azów i ryb. Nie natrafiliÅ›my na realistyczne wyobrażenia roÅ›lin.

 

WÅ›ród przedstawieÅ„ antropomorficznych najliczniejsze i najbardziej charakterystyczne dla Toro Muerto sÄ… wizerunki tzw. 'tancerzy' ('danzantes'), ale znane sÄ… też przedstawienia innych typów postaci. 

Motywy geometryczne

​

Motywy zoomorficzne

​

Motywy antropomorficzne

​

81-817872_next-button-next-button-image-
81-817872_next-button-next-button-image-
output-onlinepngtools_edited.png
  • Facebook

Projekt BadaÅ„ Archeologicznych Toro Muerto

Polsko-peruwiański projekt archeologiczny finansowany przez Narodowe Centrum Nauki

w ramach grantu OPUS (UMO-2016/23/B/HS3/01882)

Realizowany przez Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego (2017-2023)

image.png
image.png
cropped-cropped-logo-WAUW-czarnr_edited.

© 2021 Projekt BadaÅ„ Archeologicznych Toro Muerto. Wszelkie prawa zastrzeżone

bottom of page